ضرورت شناسایی روستاهای دارای توان توسعه در فرایند برنامهریزی؛ نمونة موردی: شهرستان بیجار
نویسندگان
چکیده مقاله:
کاهش سهم جمعیت روستایی کشور و نیز شمار روستاها در چند دهة گذشته، پرسش‌هایی بنیادین را دربارة آینده و جایگاه روستا در نظام برنامهریزی ملی و نیز نظام سکونتگاهی مطرح کرده است. پیش از این دوره، روستا سهم زیادی از عرصه‌های سکونت کشور را به خود اختصاص داده بود؛ اما رفته‌رفته با دگرگونی نظام معیشتی و اقتصادی ناشی از رشد روابط سرمایه‌داری و دگرگونی چند و چون ارتباط انسان و فضا، ظرفیت سکونت و فعالیت به شکل چشمگیری در شهرها متمرکز شد. در این میان با توجه به ارزش و جایگاه اقتصادی ـ اجتماعی روستا در گذشته و اکنون جامعة ایرانی، لزوم توجه به پایداری و نگهداشت جمعیت روستا همواره یکی از دغدغه‌های مدیریت و برنامهریزی منطقه‌ای و ملی بوده است. در این زمینه این پرسش مطرح است که در حالی که بیشتر روستاهای کشور با کاهش جمعیت روبه‌رو هستند، روستاهای دارای توان ماندگاری و نگهداشت جمعیت چه ویژگی‌هایی دارند. این پژوهش برای پاسخ به این پرسش با استفاده از روش‌های توصیفی - تحلیلی بر پایة تحلیل داده‌های ثانویه طراحی شده است. اطلاعات مورد نیاز براساس مطالعات کتابخانه‌ای و نشریات آماری مرکز آمار ایران استخراج شده و تحلیل‌های آماری صورت گرفته است. در این پژوهش با بررسی تحولات جمعیتی و خدمات و شرایط تمام نقاط روستایی شهرستان بیجار در دوره‌های مختلف آماری، تفاوت‌های حوزه‌های روستایی هم‌سنجی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد با وجود برداشت ظاهری از مفهوم توسعه و تأمین خدمات و زیرساخت‌ها، صرفاً وجود یا نبود خدمات، عامل اساسی در نگهداشت جمعیت روستایی در نظر گرفته نمی‌شود؛ بلکه عوامل دیگری نظیر راه و دسترسی به مراکز شهری، شرایط و توان کشاورزی و موقعیت روستا به‌مثابة مکان مرکزی نیز تأثیر بسزایی در این روند دارند. در این فرایند در نمونة شهرستان بیجار فقط سه نقطة زینل‌خان، توپ آغاج و سیدان افزایش جمعیت داشته‌اند و نقاط کم‌شمار با توان نگهداشت جمعیت به شهر بدل شده‌اند که این خود به شتاب‌گرفتن روند کاهش جمعیت روستایی در سطح شهرستان می‌انجامد.
منابع مشابه
شناسایی و اولویت‌بندی روستاهای دارای جاذبه‌ی گردشگری در شهرستان لاهیجان
توسعه گردشگری روستایی می‌تواند فرصت‌هایی نظیر رشد اقتصادی، توسعه فرهنگی- اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و حفظ منابع طبیعی، فرهنگی و محیط‌زیست را برای جوامع روستایی به ارمغان آورد. در این راستا، شناسایی روستاهای مستعد و برنامهریزی برای توسعه گردشگری در این مناطق ضروری است. در این پژوهش روستاهای دارای جاذبه گردشگری شهرستان لاهیجان در استان گیلان شناسایی شد و رتبه‌بندی این روستاها برمبنای هشت معیار ...
متن کاملتوسعه انسانی در نواحی روستایی، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان بهمئی
توسعه انسانی مفهوم جدیدی است که سازمان ملل متحد از سال 1990 آن را جایگزین در آمد سرانه و تولید ناخالص داخلی به عنوان معیار توسعه یافتگی نمود، و گویای آن است که درآمد همه زندگی انسان نیست و پیشرفت را نمی توان تنها با درآمد سرانه اندازه گیری کرد، بلکه هدف اصلی بهره مند ساختن راستین انسان و بهبود بخشیدن به کیفیت بهتر زندگی اوست. براساس این ایده انسان محور توسعه بوده و تمرکز اصلی روی ابعاد انسانی...
متن کاملبرنامهریزی مشارکتی توسعه روستاها با تأکید بر بازارچههای مرزی (مطالعه موردی: شهرستان سردشت)
برنامهریزی توسعه روستایی، مؤلفههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، محیطی و مشارکتی را در بر می‌گیرد در این راستا مهم‌ترین رکن برای رسیدن به توسعه پایدار روستایی، مدیریت مشارکتی می‌باشد. مشارکت‌های روستایی در پیشبرد برنامه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی یکی از سیاست‌های محوری توسعه و نظام برنامهریزی روستایی است. بر این اساس، توجه به مشارکت به عنوان رهیافتی کارآمد، می‌تواند نقش مهمی در پیشرفت نظام ...
متن کاملتوسعه انسانی در نواحی روستایی، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان بهمئی
توسعه انسانی مفهوم جدیدی است که سازمان ملل متحد از سال 1990 آن را جایگزین در آمد سرانه و تولید ناخالص داخلی به عنوان معیار توسعه یافتگی نمود، و گویای آن است که درآمد همه زندگی انسان نیست و پیشرفت را نمی توان تنها با درآمد سرانه اندازه گیری کرد، بلکه هدف اصلی بهره مند ساختن راستین انسان و بهبود بخشیدن به کیفیت بهتر زندگی اوست. براساس این ایده انسان محور توسعه بوده و تمرکز اصلی روی ابعاد انسانی...
متن کاملسنجش طرح روستاهای هدف گردشگری بر توسعه گردشگری مطالعه موردی: روستاهای شمشیر و خانقاه شهرستان پاوه
متن کامل
برنامه ریزی توسعه ی پایدار گردشگری روستایی با تاکید بر روستاهای دارای امامزاده(مطالعه موردی روستاهای شهرستان بوانات)
گردشگری صنعتی است که توسعه ی آن نیازمند آگاهی و شناخت کافی از مسائل و عوامل موثر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. با توجه به اهمیت توسعه صنعت گردشگری در توسعه مناطق، در این پژوهش سعی بر این است تا وضعیت توسعه توریسم در روستاهای دارای امامزاده در شهرستان بوانات بررسی شده و راهکارها یی به منظور توسعه هر چه بهتر صنعت توریسم در این روستاها ارائه گردد تا ضمن افزایش منفعت و سود اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی...
منابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 3
صفحات 47- 70
تاریخ انتشار 2019-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023